1.1 Opschaling versnellen met handvatten voor juridische uitdagingen

De opschaling van digitale zorg versnelt als zorgaanbieders/zorgverleners, zorgverzekeraars, patiëntvertegenwoordigers en leveranciers zich gezamenlijk inzetten voor opschaling. Vanuit dit basisprincipe zet het Vliegwiel zich in voor versnelling van de opschaling van digitale zorg. Met als doel dat steeds meer patiënten gebruik kunnen maken van patiëntvriendelijke, slimme en effectieve vormen van zorg.

Het Vliegwiel doet dit bijvoorbeeld door het wegnemen van belemmeringen en knelpunten bij de implementatie van telebegeleiding. Zoals de juridische uitdagingen die telebegeleiding met zich meebrengt:

  • Welke aansprakelijkheidsrisico’s lopen zorgverleners?
  • Wie is verantwoordelijk voor het toezien op en handelen naar aanleiding van meetuitslagen?
  • Aan welke eisen moet thuismeetapparatuur voldoen?
  • Wat als de apparatuur het niet doet of de verbindingen wegvalt?

Het is lastig om wetten, regels en kaders te vertalen naar de operationele voorwaarden voor individuele telebegeleidingsinitiatieven. Daarom wil het Vliegwiel voor digitale transformatie met deze handreiking ontzorgen, onzekerheid wegnemen en duidelijkheid bieden voor de verschillende partijen die betrokken zijn bij de implementatie en opschaling van telebegeleiding.

Verdieping op de toolkit Slim Organiseren

In 2020 introduceerde het Vliegwiel de Toolkit Slim Organiseren. De toolkit bevat drie procesplaten, die de basis vormden voor deze handreiking juridische uitdagingen. De drie procesplaten, elk met hun eigen complexiteit, zien er als volgt uit:

  1. Vanuit het ziekenhuis: de zorgverlener in het ziekenhuis verleent zorg op afstand.
  2. Met ketenpartners: het ziekenhuis werkt samen met huisarts, thuiszorg en/of een medisch servicecentrum om zorg op de juiste plekdoor de juiste zorgverlener te verlenen
  3. Initiatief bij patiënt: patiënten nemen de lead in het initiëren van telebegeleiding, het verzamelen en delen van meetgegevens en contact met zorgverleners.
procesplaat 2

Procesplaten

Elk van de drie mogelijke inrichtingen van het zorgproces kent zijn eigen voordelen en uitdagingen. De procesplaten laten per processtap zien welke randvoorwaardelijke zaken geregeld moeten zijn voor een slimme organisatie van het proces van telebegeleiding.

De handreiking juridische uitdagingen bij telebeleiding kan worden gezien als een aanvulling op de toolkit slim organiserenen laat zien wat er in de diverse scenario’s juridisch geregeld moet worden.

Deze handreiking is tot stand gekomen met veel dank aan de inzet van onze werkgroep met vertegenwoordiging van zorgprofessionals, leveranciers, projectleiders en juristen. We hebben patiënten geïnterviewd zodat we ook hun perspectief mee konden nemen in de uitwerking van de juridische dilemma’s. De handreiking biedt praktische handvatten voor een drietal juridische thema’s dat zich voordoet op verschillende momenten in het zorgproces:

  • Apparatuur
  • Verantwoordelijkheid
  • Gegevensuitwisseling

Hoewel deze handreiking voornamelijk gericht is op ziekenhuizen en hun mogelijke ketenpartners en niet 1-op-1 te kopiëren is naar andere zorgaanbieders, zijn deze praktische adviezen ook bedoeld ter inspiratie voor het organiseren van telebegeleiding vanuit huisartsen-of thuiszorg.

Door telebegeleiding intensiveer je monitoring en dat biedt kansen voor vroegsignalering en de kwaliteit van leven. Telebegeleiding kan echter niet alle gezondheidsproblemen voorkomen en niet alle risico’s rond thuismeten zijn weg te nemen. Deze handreiking is niet bedoeld als juridisch advies en kan niet alle juridische risico’s voorkomen. Het laat wel zien hoe zorgaanbieders en leveranciers juridische uitdagingen aangaan. Ook verwijzen we naar verschillende toetsingskaders en overkoepelende handreikingen –zonder overigens alle wetten die hieraan ten grondslag liggen te vermelden. Wij hopen dat deze handreiking praktische ondersteuning biedt voor iedereen die telebegeleiding zorgvuldig vorm wil geven. Het inwinnen van advies van een jurist kan daarnaast nog steeds zinvol zijn.

Telebegeleiding: Meer mens, minder patiënt!

Zorg op de plek waar het jou als patiënt het beste uitkomt. Je bloeddruk, hartslag, zuurstof en andere waarden meet je gewoon thuis in je vertrouwde omgeving. Hoe het met je gaat, meet je zelf. Je vult vragenlijsten in en krijgt voorlichting over je ziekte. Samen met je arts en verpleegkundige houd je je gezondheid steeds goed in de gaten. Daardoor krijg je grip op je gezondheid. Telebegeleiding geeft rust, vrijheid en een gevoel van veiligheid. Dat heeft een positief effect op de kwaliteit van je leven. En daarover voer je het gesprek met je zorgverlener, die enkele keer dat je nog in het ziekenhuis komt. De gegevens over je gezondheid kun je delen en bespreken met wie jij wil: je zorgverlener in het ziekenhuis, de huisarts en een andere zorgverleners, andere patiënten, familie of de thuiszorg.

Begrippen

  • Telebegeleiding: Telebegeleiding is de overkoepelende term voor telemonitoring en tele-educatie. De inzet van telebegeleiding versterkt de eigen regie van patiënten, verhoogt de kwaliteit van leven en voorkomt onnodige bezoeken en opnames in het ziekenhuis.
  • Zorgaanbieder: organisaties die zorg aanbieden, zoals ziekenhuis, huisartsenpraktijk, zorggroep, verpleeghuis, thuiszorg, medisch service centrum.
  • Zorgverlener: de persoon zelf die de zorg verleent aan patiënt of cliënt, zoals medisch specialist, huisarts, verpleegkundig(e) (specialist), praktijkondersteuner huisartsen, wijkverpleegkundige, verpleegkundige van medisch service centrum.
  • Juridische uitdagingen: ervaren juridische uitdagingen door zorgverleners en projectleiders bij implementatie en opschaling van telebeleiding
  • Patiënt of cliënt: gebruiker van telebegeleiding

Symbolen

Leestips

Actiepunt

Praktijkvoorbeeld van bijvoorbeeld een ander ziekenhuis of leverancier